Mag je zo maar foto’s van het internet gebruiken?
Een plaatje zegt vaak meer dan duizend woorden. Op jouw website heb je dus ook plaatjes nodig. Het eerste gedeelte wat een bezoeker op de website ziet is het gedeelte boven de vouw. Dat is het gedeelte van de website die gelijk zichtbaar is, tot de onderrand van het computerscherm. Op die beperkte ruimte is het dus zaak om één of meerdere pakkende en overduidelijke foto te zetten. Foto’s zijn er genoeg op het internet, maar mag je ze zo maar allemaal gebruiken?
Mag je zo maar foto’s van het internet gebruiken?
Het antwoord is kort en simpel: nee. Op iedere foto heerst auteursrecht. Auteursrecht is het recht van iemand die iets gemaakt heeft (een beeld, foto, schilderij, tekst, muziekstuk, enzovoorts) om zelf te bepalen wat er met dat werk gebeurt. Als je het auteursrecht schendt en je een foto toch gebruikt, kan het zijn dat het niet opgemerkt wordt en je er mee weg komt. Er zijn echter bureaus die de hele dag niets anders doen dan het checken van schending van auteursrecht. Vaak in opdracht van grote bedrijven, die hun dure foto’s willen beschermen. Veelal zal je eerst een waarschuwing krijgen en een bepaalde termijn om de foto te verwijderen. Doe je dat niet dan kan het geheel je duur komen te staan met een fikse boete en een rechtszaak.
Niet doen dus. Je kunt ook gewoon vragen aan de maker van de foto of je de foto mag gebruiken. Soms staat ook bij een foto of fotogallerij dat foto’s uitsluitend gebruikt mogen worden, indien de naam van de maker er bij wordt vermeld.
Het intellectuele eigendomsrecht
Wanneer je foto’s op een website plaatst, heb je altijd te maken het intellectuele eigendomsrecht (IE). Dit is een verzamelnaam voor een aantal rechten die gelden voor intellectuele creaties, zoals foto’s. Het intellectuele eigendomsrecht bestaat onder andere uit het auteursrecht en uitzonderingen hierop zoals het portretrecht.
Het portretrecht
Als er op de foto één of meerdere personen herkenbaar in beeld staan, dan heb je ook te maken met portretrecht. Als een fotograaf foto’s van een persoon maakt, heeft hij de toestemming van die persoon nodig om de foto’s te mogen gebruiken. Vaak wordt dit contractueel vastgelegd.
Er worden ook foto’s gemaakt, waar mensen bij toeval op staan. Bijvoorbeeld op een feest of buiten op straat. Dan mag de foto wel gebruikt worden zonder toestemming van de persoon die op de foto staat. Indien de persoon zich toch meldt en er een redelijk belang bij heeft dat de foto niet gepubliceerd wordt, dan moet de foto alsnog verwijderd worden.
Ga je zelf personen fotografen, maak dan van te voren duidelijke afspraken wat er met de foto’s mag gebeuren. Dit voorkomt achteraf een hoop problemen.
Stockfoto’s
Er zijn heel veel bedrijven die stockfoto’s aanbieden. De kosten hiervoor zijn meestal behoorlijk, maar dan ga je wel op safe. Bekende voorbeelden van bedrijven die stockfoto’s aanbieden zijn IStock, Dreamstime en Getty Images. Vaak moet je credits kopen, die na een bepaalde periode vervallen. Het aanbod aan verschillende onderwerpen van foto’s is groot en de foto’s zijn professioneel. Je moet echter wel in de buidel tasten.
Gratis stockfoto’s
Met enig speurwerk kom je op het internet ook voldoende gratis stockfoto’s tegen. Deze zijn gratis te gebruiken, maar vaak wel van minder kwaliteit als de betaalde stockfoto’s. Bekende voorbeelden zijn Freeimages en Every Stock Photo. Zoeken is tijdrovend, maar kan wel het gewenste resultaat op leveren.
Google afbeeldingen
Ook Google heeft enorm veel afbeeldingen beschikbaar. Als je een zoekopdracht in Google geeft, krijg je boven de zoekresultaten een aantal tabjes. Één daar van is “Afbeeldingen”. Daar zie je enorm veel afbeeldingen, die je echter niet zo maar mag gebruiken.
Wil je Google Images toch gebruiken om foto’s te vinden? Zorg dan dat de instellingen goed staan. Ga naar “geavanceerd zoeken naar afbeeldingen” en gebruik het filter “gebruiksrechten”. Houd in je achterhoofd dat Google niet garandeert dat de gevonden afbeeldingen daadwerkelijk rechtenvrij zijn.
Zelfgemaakte foto’s
Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om zelf foto’s te maken. Met een gemiddelde camera maak je al prima foto’s voor op de website. Het grote voordeel is dat je helemaal zelf in de hand hebt wat je vastlegt op de gevoelige plaat. En je hebt de foto’s zelf gemaakt, dus ze zijn helemaal van jou alleen. Je kunt er dus mee doen wat je wilt. Jij hebt zelf alle rechten.
Indien je personen gaat fotografen, hou dan rekening met het portretrecht, zoals eerder in deze blog genoemd.
Conclusie: ga voor safe
Als je foto’s nodig hebt voor op je website, zorg dan dat het rechtenvrije foto’s zijn. Gebruik de filters die Google heeft bij Google Images. Heb je hoogstaande foto’s nodig van zeer goede kwaliteit ga dan voor een betaalde stockfoto. Je kunt ook je geluk beproeven bij de aanbieders van gratis stockfoto’s. Of maak zelf foto’s van de objecten, landschappen of personen die je nodig hebt.
Gebruik geen foto’s die zo van het internet zijn geplukt. Ook al is het nog zo makkelijk. De risico’s zijn groot en de boetes zijn hoog.
